Heel wat leerkrachten en studenten gebruiken pinterest. Een online verzameling borden waarop je allerlei inspiratie kan plakken. Voor later. Het is zeer gebruiksvriendelijk en handig. Merk je ergens een idee op, dan prik je het op een van je borden. Dat kan een lesidee, een foto, een woord of een schema zijn dat even je aandacht heeft getrokken in je speurtocht of dwalen op het internet.
Het visuele aspect maakt pinterest krachtig, een beeld zegt soms meer dan duizend woorden. Door de foto of tekening zie je meteen of je met het idee iets aan kan vangen of niet.
Naast de vele voordelen zijn er ook gevaren.
Een van de gevaren is de kopie-drang. Ik wil ook zo’n resultaat, ik wil dit dansje, liedje exact zoals op het plaatje. Het effect is dat je dan weinig ruimte laat voor de inbreng van de kinderen en laat dat nu net een van de basiselementen van het muzisch werken zijn: eigen inbreng.
Een van de manieren om het beeld niet letterlijk te vertalen is het concept achter het beeld te zoeken: wat is hier het onderwerp (breed genoeg maar toch niet te breed), welke werkvorm of techniek passen ze hier toe en welke bouwsteen uit het domein staat hier centraal? Probeer dan zelf nog andere versies te bedenken zodat je zeker voldoende ideeën van de kinderen kan toelaten (open). Zorg er wel voor dat de opdracht voldoende concreet is. Creativiteit stimuleer je het best in een evenwicht tussen vrijheid en begrenzing. Pas dan formuleer je de eindopdracht: een open vertaling van het vertrekpunt. We maken dit concreet aan de hand van een voorbeeld uit beeld.
Hier is de opdracht de volgende: teken een huizenrij op een zwart tekenblad. De hoge huizen staan achteraan, de lagere vooraan. Kleur met oliepastels de huizen. Neem een potje witte (plakaat)verf en doe er enkele druppels afwasproduct in. Dat zorgt voor een betere hechting op de oliepastel. Teken de omtrek van de huizen met de verf en voeg de deuren toe. Eindig met de maan.
Het onderwerp is hier een nachtelijk straatbeeld. De werkvorm is tekenen, kleuren en schilderen, de bouwsteen ruimte (voor- en achtergrond, overlapping). Om ervoor te zorgen dat de leerlingen niet imiteren zou ik het voorbeeld nooit laten zien. Wel allerlei beelden van huizenrijen, de techniek kan je uiteraard wel even demonstreren. In de les moeten ze ook overlapping oefenen (ruimte) door een proeftekening. Geef inspiratie door verschillende soorten daken, ramen en deuren te bedenken. Vraag aan de leerlingen om zelf aan te geven hoe de nachtelijke lucht eruit kan zien. Op die manier neem je het idee uit het pinterest-idee mee zonder in het kopiëren te vervallen.
Koen Crul